In dit artikel nemen we je mee op een rondleiding langs ‘s werelds beroemdste bijzondere gebouwen.
De beroemdste gebouwen ter wereld kunnen voor ontwerpers en kunstenaars een geweldige bron van inspiratie zijn. Of het nu gaat om de structurele vormen, het unieke ontwerp concept of de decoratieve details, gebouwen kunnen voor allerlei soorten ontwerpprojecten voldoende inspiratie bieden. Toeristen reizen de hele wereld over om unieke of historische architectuur te bezoeken en vaak is het bezoeken van een beroemd gebouw ÊÊn van de meest memorabele onderdelen van een reis naar het buitenland.
De beroemdste gebouwen van een land kunnen ons veel vertellen over de manier van leven en de cultuur tijdens de periode waarin het werd gebouwd. Het is een beetje zoals het kijken naar een historische oude foto. Maar in tegenstelling tot een foto, blijven gebouwen ook nadat de bouw is voltooid veranderen. De gebruikelijke slijtage, die ontstaat, vereist renovatie en de veranderende smaak van de samenleving heeft zijn eigen impact op het ontwerp en de functionaliteit van een gebouw.
In dit artikel hebben we een aantal van de meest ongelooflijke beroemde bijzondere gebouwen voor je op een rijtje gezet. Deze gebouwen kom je op vele Instagram fotoâs tegen. Misschien wil je er tijdens je volgende reis wel een aantal bezoeken. Als dit het geval is, zorg er dan voor dat je voordat je gaat nog wat extra oefent in het maken van fotoâs of probeer misschien enkele van onze beste tips voor het maken van schetsen, zodat je je eigen versie mee naar huis kunt nemen.
1. Burj Khalifa, Dubai
Laatste op onze lijst – maar zeker niet het minste gebouw – is de Burj Khalifa dat ‘s werelds hoogste toren is. Deze gigantische wolkenkrabber in het prachtige middelpunt van downtown Dubai is maar liefst 828,9 meter hoog.
De bouw van het 160 verdiepingen tellende gebouw begon in 2004 en zes jaar later in 2010 was de bouw af. De taak van het creÃĢren van ‘s werelds hoogste door de mens gemaakte toren werd toegekend aan het Amerikaanse architecten- en ingenieursbureau Skidmore, Owings en Merril LLP in Chicago.
2. De Notre Dame, Parijs
De Notre Dame in Paris is al lang ÊÊn van ‘s werelds meest geliefde kathedralen en sinds april 2019 toen een brand het bouwwerk verwoestte zijn alle ogen op de kerk gericht en is het regelmatig in het nieuws geweest. Wij hebben dit bijzondere gebouw in onze lijst opgenomen omdat dit een bouwwerk is, dat we niet mogen vergeten. De bouw van deze kathedraal begon in 1160 en het gebouw heeft sindsdien een gepeperde geschiedenis van vernietiging en wederopbouw gekend. Hopelijk zal deze volgende reconstructie het transformeren naar hoe het in zijn oorsprong was of misschien wel een modern tintje toevoegen.
3. Heydar Aliyev Center, Bakoe
Het Heydar Aliyev Center is ÊÊn van de beroemdste gebouwen, die is ontworpen door de gevierde Iraaks-Britse architect Zaha Hadid. Het bevindt zich in Baku, Azerbeidzjan en is een van de nieuwere ontwerpen in deze lijst. De bouw werd in 2012 voltooid. Het ontwerp staat bekend om zijn onderscheidende, vloeiende lijnen en gebrek aan scherpe hoeken.
Zaha Hadid Architects kreeg in 2007 na een wedstrijd de opdracht. Op de website van het kantoor wordt de motivatie achter het ontwerp uitgelegd: “Het Centrum… breekt met de rigide en vaak monumentale Sovjet-architectuur die zo veel voorkomt in Bakoe, maar streeft ernaar om het… optimisme van een natie, die naar de toekomst kijkt, uit te drukken.”
4. Las Lajas Sanctuary, NariÃąo
Deze kerk is in een kloof gebouwd en verbindt de ene kant met de andere. Als dat niet indrukwekkend is, weten wij het ook niet meer. Deze gotisch ogende kerk staat in Zuid-Colombia, de plaats waar naar verluidt in 1754 een vrouw en haar dochter een verschijning van de Maagd Maria zagen waardoor de dochter, die eerder doof en stom was, weer kon spreken. Sindsdien zijn er verschillende heiligdommen gebouwd en deze huidige constructie is tussen 1916-1949 gemaakt.
5. De Harpa Concert Hall, Reykjavik
De Harpa Concert Hall in Reykjavik werd ontworpen door de Deens-IJslandse kunstenaar Olafur ElÃasson en werd gebouwd door Henning Larsen Architects en BatterÃið Architects. Het caleidoscoopeffect, dat ontstaat door de kristallijne schaal, gebruikt licht en kleur om wanneer je het gebouw binnenkomt met je zintuigen te spelen. Het is een glinsterende sculptuur, die staat op de kustlijn die de lucht en de zee met elkaar verbindt.
6. Het Milwaukee Art Museum, Wisconsin
Het Milwaukee Art Museum is een architectonisch monument, dat uit drie gebouwen bestaat. Het War Memorial Centre (1957) werd door de Fins-Amerikaanse architect Eero Saarinen ontworpen, het Kahler-gebouw (1975) door David Kahler en het Quadracci-paviljoen (2001) door de Spaanse architect Santiago Calatrava.
Het kijkt uit over Lake Michigan en is via een loopbrug rechtstreeks met Wisconsin Avenue verbonden. Voetgangers kunnen bij Lincoln Memorial Drive de brug oversteken en het paviljoen binnengaan, terwijl bestuurders van autoâs via een ondergrondse gewelfde parkeergarage kunnen binnenkomen. De weg naar de garage toe bestaat uit gekantelde betonnen kolommen, die een skeletachtige reeks elementen in de vorm van de letter âVâ vormen.
7. De Verboden Stad, Beijing
Deze reeks beroemde bijzondere gebouwen – 980 om precies te zijn – zijn tussen 1406 n.C. en 1420 n.C. gebouwd. De Verboden Stad was tot het einde van de Qing-dynastie de thuisbasis van de keizers van de Ming-dynastie, waardoor het voor een half millennium het politieke centrum van China was.
Het voormalige keizerlijke paleis is nu de thuisbasis van het Paleismuseum en werd in 1987 op de Werelderfgoed van UNESCO gezet. De Verboden Stad wordt door UNESCO vermeld als de grootste verzameling bewaarde oude houten structuren ter wereld en heeft sinds 2016 al jaarlijks een gemiddelde van 16 miljoen bezoekers getrokken. Dit komt neer op een gemiddelde van 40.000 bezoekers per dag.
8. The Dancing House, Praag
Het gebouw van de Nationale-Nederlanden in Praag met de bijnaam The Dancing House werd ontworpen door de Kroatisch-Tsjechische architect Vlado MiluniÄ en de Canadees-Amerikaanse architect Frank Gehry.
De deconstructivistische – of nieuw-barokke – architectuur vormt dankzij 99 betonnen panelen, elk met een andere vorm en dimensie, een ongebruikelijke dansende vorm. Het is zo populair gebleken dat het gebouw nu op een gouden munt van 2.000 Tsjechische koruna-munt staat. De munt is door de Nationale Bank van TsjechiÃĢ uitgegeven.
9. De Great Mosque of DjennÊ, DjennÊ
Deze moskee in Mali is ÊÊn van de beroemdste bijzondere gebouwen in Afrika. Er wordt gedacht dat er op deze plek al sinds 1200 een moskee bestaat en dat de huidige structuur in 1907 werd herbouwd. Of de huidige structuur van de moskee werd beïnvloed door de Franse architectuur (Mali werd in 1906 onafhankelijk van Frankrijk) is een onderwerp van discussie.
Het gebouw is gemaakt van bakstenen van aardewerk, die zijn gedroogd in de zon en van mortel dat gemaakt is van zand. Een keer per jaar houden de inwoners van DjennÊ een festival en werken ze samen om het nodige reparatiewerk aan de moskee te doen. De moskee is zo belangrijk in Mali dat het ook op het wapenschild van het land staat.
10. De Lotus Temple, New Dehli
De Lotus Temple is een bijzonder gebouw in New Dehli dat uit 27 structuren bestaat, die lijken op de bloemblaadjes van een lotusbloem die uitkomen op een centrale hal die ongeveer 40 meter hoog is. Het heeft negen zijden, negen deuren en biedt plaats aan 2500 personen. Het oppervlak is gemaakt van wit marmer dat afkomstig is van de berg Pentelicus in Griekenland en dit is hetzelfde marmer dat werd gebruikt om het Parthenon te bouwen. Sinds de voltooiing in 1986 is het ÊÊn van de meest bezochte gebouwen ter wereld geworden en trekt het jaarlijks meer dan 100 miljoen mensen aan.
11. Himeji Castle, Himeji
Himeji Castle is een spectaculair Japans kasteel in de buurt van Kyoto. Het is meer dan 400 jaar oud en is niet beschadigd door oorlog of natuurrampen. Het complex bestaat uit meer dan 80 gebouwen, die allemaal door poorten en kronkelende paden met elkaar zijn verbonden. Dit gebouw is een wonder op zichzelf en wordt vanwege de witte elegante buitenkant vaak White Heron Castle genoemd. Er wordt ook gezegd dat het lijkt op een vogel die vliegt.
12. De Dom van Keulen, Keulen
De Dom van Keulen is een hoge gotische vijfbeukige basiliek, waarvan de bouw in 1248 begon en in 1473, voordat het gebouw voltooid was, stopte. Het werk werd pas in de 19e eeuw hervat en het werd uiteindelijk in 1880 helemaal afgebouwd. De latere werkzaamheden hebben netjes het oorspronkelijke middeleeuwse plan aangehouden. Het staat bekend als een gotisch meesterwerk en herbergt veel kunstwerken en het heiligdom van de drie koningen, waarvan traditioneel wordt aangenomen dat het ook echt de overblijfselen van de drie koningen herbergt.
13. Dome of the Rock, Jerusalem
De Dome of the Rock is een gebouw uit de 7e eeuw met een islamitische architectuur en staat in Jeruzalem. Gebouwd tussen 687 en 691 door kalief Abd al-Malik, zijn het achthoekige gebouw en de rotonde koepel van hout een Byzantijns ontwerp. De Perzische tegels aan de buitenkant werden in 1561 toegevoegd door Suleiman I. Het interieur werd later afgemaakt met marmer, mozaïek en plateelwerk. Het oudste nog bestaande islamitische monument, de Rotskoepel, staat al meer dan een millennium model voor architectuur en andere artistieke inspanningen.
14. La Pedrera, Barcelona
Genesteld tussen de drukke straten van Barcelona is dit een prachtig bijzonder gebouw van de beruchte architect Antoni GaudÃ. Zijn unieke benadering van de Art Nouveau-beweging genereerde enkele van de meest creatieve gebouwen, die de wereld ooit heeft gezien. En La Pedrera is hierop geen uitzondering. Dit is ÊÊn van de meest fantasierijke huizen in de geschiedenis van de architectuur. De gevel is een gevarieerde en harmonieuze massa golvende steen die, samen met zijn smeedijzeren balkons, de onregelmatigheden van de natuurlijke wereld onderzoekt. De UNESCO heeft dit gebouw in 1984 op de Werelderfgoedlijst gezet.
15. St Paul’s Cathedral, Londen
Het meest iconische gebouw van Londen, de St Paul’s Cathedral, is ontworpen door de Engelse architect Sir Christopher Wren. Dit beroemde gebouw bevindt zich op de top van Ludgate Hill, het hoogste punt in de stad Londen en is met bijna 112 meter hoog ÊÊn van de hoogste kerken ter wereld.
De oorspronkelijke kerk werd in het jaar 604 n.C. gebouwd. Het werk aan de huidige Engelse barokkerk begon in de 17e eeuw en werd uitgevoerd door Christopher Wren als onderdeel van een groot wederopbouwprogramma na de Great Fire of Londen (de grote brand). Wren begon in 1666 te werken aan de St Paul’s en het duurde negen jaar om zijn ontwerpen voor de kathedraal te voltooien en de eigenlijke bouw duurde ook nog eens 35 jaar. St Paul’s is sindsdien niet meer weg te denken uit de stad. Het is in de skyline van de stad een dominant element, een belangrijk centrum voor toerisme en het meest recent als een centraal punt voor anti-kapitalistische protesten.
16. De Petronas Towers, Kuala Lumpur
De Petronas Towers zijn 451,9 meter hoog en zijn twee wolkenkrabbers in Kuala Lumpur, MaleisiÃĢ. De gebouwen, die tussen 1998 en 2004 de titel van hoogste torens ter wereld hadden, zijn een iconisch monument van de hoofdstad. De kenmerkende postmoderne stijl is bedacht door de architecten Cesar Pelli en Achmad Murdijat, ingenieur Deejay Cerico en ontwerper Dominic Saibo. Ze kregen advies van JC Guinto.
17. Het Witte huis, Washington
De Ierse architect James Hoban was de man achter het ontwerp van het Witte Huis. In 1792 diende Hoban een plan in voor het presidentiÃĢle herenhuis en kreeg vervolgens de opdracht om het Witte Huis of The White House te bouwen. De bouw begon in 1793 en werd in 1801 voltooid. Het landhuis, dat sinds de tweede president van het land, John Adams, elke Amerikaanse leider heeft gehuisvest, is gemaakt van wit geverfd zandsteen uit Aquia.
18. De scheve toren van Pisa, Pisa
De scheve toren van Pisa is ÊÊn van de meest opmerkelijke architecturale structuren in Europa. Het meest beroemd om zijn kanteling, begon de toren tijdens de bouw, nadat de zachte grond aan ÊÊn kant het gewicht van de structuur niet goed kon dragen, te leunen. De bouw van de toren begon in 1173 en duurde maar liefst 199 jaar. Er is veel controverse geweest over de ware identiteit van de architect achter de toren – het ontwerp werd oorspronkelijk toegeschreven aan kunstenaar Bonnano Pisano, maar onderzoeken hebben ook aangetoond dat architect Diotisalvi betrokken was bij de bouw.
19. The Kaâaba, Mecca
De Ka’aba, wat in het Arabisch kubus betekent, is een vierkant gebouw in Mekka, Saoedi-ArabiÃĢ. Dit is een zeer heilige plaats in de islam. De Kaâaba is elegant gedrapeerd in een zijden en katoenen sluier. Elk jaar reizen miljoenen moslims naar de Kaâaba voor de hadj, een jaarlijkse islamitische bedevaart naar Mekka. Het kleine vierkante gebouw is ongeveer 15 meter hoog en de muren zijn een meter dik. De oppervlakte is 10 meter bij 12 meter
20. The Shard, Londen
De Shard, ook wel De Scherf van Glas genoemd, is een wolkenkrabber met 95 verdiepingen in het hart van Londen. De bouw begon in 2009 en werd drie jaar later in 2012 voltooid, waardoor het het hoogste gebouw van West-Europa is. Ontworpen door architect Renzo Piano, is de Shard de op ÊÊn na hoogste vrijstaande structuur in het VK. De buitenkant heeft 11.000 glazen panelen – dat is qua oppervlakte gelijk aan acht Wembley-voetbalvelden. Het bijzondere gebouw is ontwikkeld voor meerdere doeleinden en op de website wordt het omschreven als een ‘verticale stad waar mensen kunnen wonen, werken en zich ontspannen. Dit motto werd duidelijk overgenomen door een vos, bijgenaamd Romeo, die tegen het einde van de bouw op de 72e verdieping werd gevonden.
21. De Cathedral of Brasilia, Brazilie
Deze gebogen schoonheid in Brasilia in BraziliÃĢ is van binnen en van buiten net zo opvallend. Het bijzondere gebouw heeft prachtige glas-in-lood ramen. Het werd tussen 1958 en 1970 door Oscar Niemeyer en LÃēcio Costa, die bekende communisten waren (een interessant punt gezien de religieuze context) gebouwd. Ze verwierpen de trend voor een kubusachtig ontwerp waaraan hun collega’s de voorkeur gaven en kozen voor rondingen.
22. De St Basil’s Cathedral, Moscow
Nee, we hebben geen stukje Disneyland-architectuur in onze lijst opgenomen. Deze opzichtige, snoepkleurige kathedraal is in feite de meest bezochte toeristische attractie van Moskou. Het beroemde monument, gevormd om te lijken op de vlam van een vuur dat in de lucht oprijst, bevindt zich net buiten de poorten van het Kremlin en markeert het geometrische centrum van de stad. Gebouwd tussen 1555 en 1561, werd de kathedraal tijdens het bewind van Ivan IV (Ivan de Verschrikkelijke) gebouwd. Er is weinig bekend over de architect Postnik Yakovlev van het gebouw, maar hij was duidelijk een fan van koepels en torens.
23. Het Empire State Building, New York
We zouden geen lijst met wereldberoemde bijzondere gebouwen kunnen samenstellen zonder deze grote Art Deco-wolkenkrabber op te nemen. Ooit het hoogste gebouw ter wereld, begon de bouw van het Empire State Building in 1930 op St Patrick’s Day en werd het slechts 410 dagen later afgebouwd. Het gebouw is ontworpen door William F Lamb van architectenbureau Shreve, Lamb en Harmon. Het werd door de American Society of Civil Engineers uitgeroepen tot een van de zeven wereldwonderen van de moderne wereld en staat wereldwijd bekend als een icoon van New York City.
24. Colosseum of Colosseo, Rome
Dit elliptische amfitheater in het centrum van Rome wordt beschouwd als een van de grootste architectonische prestaties van de oude Romeinen. Het stadion kon minstens 50.000 toeschouwers herbergen en werd voornamelijk gebruikt voor gladiatorenwedstrijden. De bouw – voornamelijk met behulp van beton en steen – begon rond 72 n.C. en eindigde in 80 n.C. Het ontwerp en de vorm van het Colosseum is de inspiratie voor veel moderne stadions geweest. Tegenwoordig is het een van de populairste toeristische attracties van Rome en trekt het jaarlijks duizenden bezoekers.
25. De Sagrada Familia, Barcelona
De bouw van de Sagrada Familia van Antoni Gaudà begon in 1882, maar de beroemdste basiliek van Barcelona is waarschijnlijk zo bekend omdat het nooit werd afgemaakt. Na meer dan 130 jaar is de kerk nog steeds maar slechts 70% afgebouwd. Het heeft ook pas onlangs de goede bouwvergunning gekregen en zal naar verwachting in 2026 worden afgemaakt. Hoewel het nog in aanbouw is, is dit prachtige gotische gebouw zeker een bezoekje waard.
