Slaapmatten spelen twee zeer belangrijke rollen voor een goede nachtrust tijdens het kamperen of het backpacken: ze zorgen namelijk voor demping en isolatie. De meeste mensen denken dat het kussen bepaald hoe comfortabel je slaapt maar het vermogen om je de hele nacht warm te houden, is vaak belangrijker voor een goede nachtrust en hier heb je echt een slaapmat voor nodig.
In dit artikel kun je, naast de beste slaapmatten, lezen hoe je een slaapmat, die geschikt is voor tijdens het kamperen of het backpacken, kunt kiezen:
- Soorten slaapmatten: leer meer over de drie basissoorten slaapmatten die er te koop zijn en hoe ze presteren: slaapmatten met lucht, zelf opblazende matten en matten van schuim met gesloten cellen.
- Beoogd gebruik: bepaal voor welke activiteit de slaapmat is bedoeld: backpacken, kamperen, wintersport enz.
- Warmte (R-waarde): het vermogen van een slaapmat om warmteverlies naar de grond te weerstaan. Dit wordt gemeten als de R-waarde: hogere R-waarden liggen warmer.
- Slaapsysteem: je comfortabel voelen bij een bepaalde temperatuur hangt ook af van veel andere variabelen, waaronder de temperatuurclassificatie van je slaapzak. Het correct gebruiken van de slaapmat in combinatie met de slaapzak is essentieel om warm te blijven.
- Kenmerken: bepaal welke andere functies het belangrijkst voor je zijn: het gewicht, de demping, de maat, het opblaasgemak en meer.
De beste slaapmatten
- NOMAD Allround 10.0
- NOMAD Dreamzone Duo 10.0
- Camp-gear Zelfopblazend slaapmat
- High Peak Oregon 200
- Exped DownMat LW
- Bo-Camp Si Matras
- vidaXL Slaapmat
- Nomad Matness 5.0
- Thermarest Z-Lite
- Camp-gear Noppenmatras
1. NOMAD Allround 10.0
2. NOMAD Dreamzone Duo 10.0
3. Camp-gear Zelfopblazend slaapmat
Een extra dikke en comfortabele zelfvullende mat. Geschikt voor gebruik in alle jaargetijden. Deze 1-persoons mat kan worden gebruikt als slaapmat of als extra isolatie. De binnenkant van deze mat is gevuld met 20 kg/m² High Density Foam en de buitenkant is gemaakt van comfortabel 75D Oxford nylon.
4. High Peak Oregon 200
5. Exped DownMat LW
Dit is bijna geen slaapmat meer te noemen want hierin gaat veel lucht. Deze slaapmat is daarom superzacht en voelt het bijna alsof je op een luchtbed slaapt!
6. Bo-Camp Si Matras
Een hoogwaardige en comfortabele zelfvullende matras. Deze 1-persoons mat is duurzaam, heeft een hoge belastbaarheid, is soepel en ook geschikt voor gebruik bij koude temperaturen. Hierdoor kan deze mat in ieder jaargetijde worden gebruikt als slaapmat of als extra isolatie.
7. vidaXL Slaapmat
Dit zelfopblaasbaar slaapmat is ideaal voor bij het picknicken, kamperen, wandelen, zonnen en andere buitenactiviteiten. Deze waterdichte matras beschermt u tegen vochtig gras en zand. De ingebouwde kussen is opblaasbaar voor een optimaal comfort. Dit luchtmatras, weerbestendig en vochtbestendig, is ontworpen met anti-slip polyester slaapoppervlak, voor nog meer comfort!
8. Nomad Matness 5.0
Vind jij al die effen slaapmatten stiekem best wel saai? Dan is de MATness de slaap mat voor jou! Deze is namelijk helemaal voorzien van een gave print. Naast dat ze er cool uit zien, zijn de MATness slaapmatten robuust en betrouwbaar. Het schuim in de mat heeft een hoge dichtheid, wat zorgt voor een uitstekende isolatiewaarde.
9. Thermarest Z-Lite
10. Camp-gear Noppenmatras
Een lichtgewicht schuimrubber noppenmatras. Dit comfortabele matras zorgt voor optimale isolatie en is hierdoor ook goed te combineren met luchtbedden of slaapmatjes. Na gebruik is deze slaapmat compact op te rollen en mee te nemen.
Tips om de beste slaapmat te kopen
Probeer de slaapmatten persoonlijk uit: om je definitieve beslissing te kunnen nemen, moet je een speciaalzaak bij jou in de buurt bezoeken en een paar verschillende matten uittesten. Ga in je normale slaaphouding liggen en beweeg zoals je normaal ook zou doen. Door de slaapmatten persoonlijk te proberen, kun je ook gemakkelijk het gewicht en de grootte beoordelen.
De verschillende soorten slaapmatten
Slaapmat gevuld met lucht
Slaapmatten zijn in een breed scala aan stijlen verkrijgbaar. Er zijn lichtgewicht modellen die ideaal zijn voor tijdens het backpacken maar er zijn ook extra dikke matten verkrijgbaar die ideaal zijn voor op de glamping. De meeste slaapmatten, die gevuld zijn met lucht, bevatten tegenwoordig isolatie en/of reflecterende materialen om de warmte te verhogen. Veel slaapmatten die geuld zijn met lucht hebben ook alternatieve opblaasmethoden, zodat je ze niet zelf op hoeft te blazen.
Voordelen: slaapmatten, die zijn gevuld met lucht, zijn ongelooflijk comfortabel en licht van gewicht en ook het meest compacte type slaapmat wanneer ze zijn verpakt. Je kunt de stevigheid van de slaapmat aanpassen door lucht uit het klepje te laten ontsnappen. Je kunt natuurlijk ook lucht toevoegen. De ontwerpen en beoogde toepassingen lopen sterk uiteen. Zorg ervoor dat degene die je kiest een R-waarde heeft die geschikt is voor de omstandigheden die je verwacht.
Nadelen: slaapmatten, die zijn gevuld met lucht, zijn meestal duurder naarmate ze lichter en compacter worden. Ze kunnen ook helaas worden doorboord of kunnen scheuren (dit komt het meest voor bij het delen van een tent met honden), maar als je de juiste reparatiekit bij je hebt, zijn reparaties in het veld mogelijk.
Slaapmatten, die zijn gevuld met lucht, hebben de neiging om als de buitentemperatuur fluctueert wat lucht te verliezen, dus controleer dit en pas de stevigheid vlak voordat je gaat slapen aan. Ademvocht kan binnenin vast komen te zitten, wat uiteindelijk kan leiden tot verminderde prestaties of de ophoping van bacteriën en schimmel. Het gebruik van een handpomp helpt vochtophoping te voorkomen en je moet de mat opbergen met een geopende klep (of zonder pen).
Sommige slaapmatten, die zijn gevuld met lucht, maken een luid geluid wanneer je je verplaatst, wat vervelend kan zijn voor jezelf of voor je tentgenoten. Dit is nog een goede reden om slaapmatten in een winkel uit te testen.
Zelfopblazende slaapmatten
Zelfopblazende slaapmatten gebruiken een combinatie van schuimisolatie met open cellen en lucht. Door de klep(pen) te openen, zet het schuim uit en wordt er automatisch lucht aangezogen. Sommige modellen zijn speciaal ontworpen voor backpacken en kunnen in de lengte worden opgevouwen en vervolgens worden opgerold zodat ze in je rugzak passen. Anderen modellen zijn ontworpen om mee te nemen in de auto en kunnen worden opgerold zonder eerst gevouwen te hoeven worden. Zelfopblazende slaapmatten bieden je een breed scala aan opties wat betreft de warmte, de grootte en ook de kosten.
Voordelen: ze zijn comfortabel en redelijk compact, ze bieden uitstekende isolatie en je kunt hun stevigheid aanpassen door lucht toe te voegen of juist te laten ontsnappen. Ze zijn over het algemeen duurzamer dan de met lucht gevulde slaapmatten.
Nadelen: ze zijn zwaarder en duurder dan simpele slaapmatten van schuim en niet zo compact als de met luchtgevulde slaapmatten. Ze kunnen helaas ook worden doorboord en kunnen scheuren en reparaties op locatie zijn makkelijk uit te voeren.
Slaapmatten van schuim met gesloten cellen
Deze eenvoudige slapmatten, die geschikt zijn voor tijdens het backpacken, zijn gemaakt van dicht schuim en zijn gevuld met kleine gesloten luchtcellen. Ze worden meestal in een Z-formatie opgerold of gevouwen.
Voordelen: ze zijn lichtgewicht, goedkoop, duurzaam en bieden onder alle omstandigheden een consistente isolatie. Je hoeft je geen zorgen te maken over het lek raken. Ze werken uitstekend onder andere soorten slaapmatten om de isolatie te verbeteren en kunnen zo ook lek raken voorkomen. Dit zijn de enige slaapmatten die zonder angst voor beschadiging aan de buitenkant van de rugzak kunnen worden gedragen. Ze kunnen op de camping ook dienst doen als zitkussens.
Nadelen: ze zijn minder comfortabel. Ze zijn relatief stijf en stevig en hebben de neiging om nogal omvangrijk te zijn.
Hoe kun je de beste slaapmat kiezen?
Bij het kiezen van een nieuwe slaapmat, is de belangrijkste factor de warmte van je algehele slaapsysteem (zal hieronder worden besproken). Het is ook handig om na te denken over het beoogde eindgebruik:
Kamperen met een auto: als je niet beperkt bent door de grootte en het gewicht, kun je een dikkere, grotere slaapmat kiezen omdat dat voor meer slaapcomfort zal zorgen. Deze zijn vaak minder duur dan hun lichtgewicht tegenhangers. Zelfopblazende slaapmatten zijn vaak een goede keuze voor als je gaat kamperen met een auto.
(Grote opblaasbare luchtbedden zijn een andere optie als je graag gewone lakens en dekens wilt gebruiken in plaats van een slaapzak. Deze matrassen zijn echter relatief zwaar en omvangrijk en hebben mogelijk geen isolatie, dus controleer de productspecificaties. Een pomp is vereist om deze matten correct op te kunnen blazen.)
Backpacken: degenen die tijdens het backpacken (of toeren met de fiets, kano of kajak) de voorkeur geven aan veel slaapcomfort, kunnen kiezen voor zelfopblazende of met luchtgevulde slaapmatten, die in verschillende diktes, duurzaamheid, isolatiewaarde en gewicht verkrijgbaar zijn. Met optionele kits kun je je zelfopblazende of met luchtgevulde slaapmat ook dubbel gebruiken als een comfortabele stoel, compleet met rugleuning. Dit kan een lichtgewicht luxe zijn voor backpackers.
Minimalistisch backpacken: een laag gewicht en een kleine verpakking hebben in dit geval voorrang op alle andere factoren. Een ultralichte slaapmat is dan waarschijnlijk de beste keuze. Sommige geïsoleerde slaapmatten met een volledige lengte wegen tegenwoordig minder dan een halve kilo. Zorg ervoor dat je de verpakte formaten van de slaapmat opties in de winkel bekijkt en houd daar rekening mee bij het nemen van je beslissing.
Thru-hiking: hierbij is een laag gewicht, maar ook duurzaamheid voor de lange termijn belangrijk. Slaapmatten met gesloten cellen zijn in dit geval de beste keuze. Veel wandelaars kiezen voor een ‘korte’ of ‘3/4 lengte’ slaapmat van schuim met gesloten cellen om zo gewicht te kunnen besparen (je kunt je lege rugzak of extra kleding onder je voeten leggen).
Kamperen in de winter: een geïsoleerde slaapmat gevuld met lucht met een hoge R-waarde is bij koude luchttemperaturen de beste keuze. Kamperen in de sneeuw vereist ook meer isolatie. Omdat de R-waarde additief is, kun je overwegen om een schuimkussen met gesloten cellen te gebruiken die je dan onder een andere slaapmat legt. De duurzame slaapmat met gesloten cellen voegt isolatie toe en helpt de opblaasbare slaapmat te beschermen tegen lek raken of andere schade. Het dient ook als back-up als de opblaasbare slaapmat beschadigd is en niet kan worden gerepareerd.
De warmte van de slaapmat
De isolatie en de R-waarde
De isolatie van een slaapmat is cruciaal voor een warme nachtrust, omdat je door de koude grond onder je lichaamswarmte verliest. Om dit tegen te gaan, gebruiken slaapmatten een verscheidenheid aan materialen en constructietechnieken om zo warmteverlies te kunnen voorkomen.
De R-waarde van een slaapmat meet zijn vermogen om warmtestroom erdoorheen te weerstaan (vandaar de ‘R’ = resistance). Hoe hoger de R-waarde van een slaapmat, hoe beter deze je op koude oppervlakken isoleert. De R-waarden van slaapmatten variëren van minder dan 2 (minimaal geïsoleerd) tot 5,5 of meer (zeer goed geïsoleerd).
Fabrikanten hebben tegenwoordig een uniforme manier om slaapmatten te testen op de R-waarden, wat betekent dat jij deze belangrijke specificatie, ongeacht het merk, het model of het type slaapmat tussen twee willekeurige slaapmatten kunt vergelijken.
Belangrijke feiten over de R-waarden bij slaapmatten:
- Hogere cijfers betekenen meer isolatie.
- De schaal is eenvoudig: een mat met een R-waarde van 2,0 is twee keer zo warm als een slaapmat met een R-waarde van 1,0.
- Om de totale isolatie voor opgestapelde slaapmatten te kunnen berekenen, voeg je gewoon hun R-waarden toe.
Je slaapsysteem
Je slaapmat en slaapzak moet je in combinatie gebruiken
Het is waar dat je echte warmte en comfort van de geteste temperatuurclassificaties op basis van vele variabelen, waaronder vochtigheid, wind, type schuilplaats, bodemgesteldheid, kleding en persoonlijke voorkeuren kunnen variëren. De centrale overweging is echter je gehele slaapsysteem. Een slaapsysteem bestaat uit drie basiscomponenten: 1) de slaapzak, 2) de slaapmat en 3) de kleding van de slaper.
Als je bij koudere temperaturen een minder geïsoleerde slaapmat gebruikt, voldoet je slaapzak mogelijk niet aan de temperatuurklasse. Het is belangrijk op te merken dat de testbeoordeling van een slaapzak is gebaseerd op een persoon die lang ondergoed en sokken draagt en slaapt op een geïsoleerde mat met een R-waarde van ongeveer 5,5.
Het Magnusson Lab van REI Co-op heeft uitgebreide testen uitgevoerd om het algehele comfort van het slaapsysteem te kunnen kwantificeren. Slaapzakken en slaapmatten, met verschillende thermische prestaties, werden alleen en in verschillende combinaties gemeten. De eenvoudige tabel hieronder toont de aanbevolen slaapsysteemcombinaties op basis van de verwachte nachtelijke temperatuur, de R-waarde van de slaapmat en de temperatuur van de slaapzak.
De kenmerken van een slaapmat
Gewicht
Ultralichte slaapmatten zijn uitstekend geschikt voor tijdens het backpacken, maar zijn wel duurder. Je kunt gewicht besparen door voor een mummie of taps toelopende vorm te kiezen die het volume vermindert. Je kunt het zo ook kleiner verpakken. Slaapmatten van schuim met gesloten cellen in korte lengtes zijn ook vrij laag in gewicht. Als je met een partner aan het backpacken bent, kan een lichtgewicht slaapmat voor twee personen je ook gewicht besparen.
Lengte
Je schouders en heupen moeten minimaal op de slaapmat passen. Normale (meestal 72 inch of 182cm lang) en lange (meestal 78 inch of 98cm) slaapmatten isoleren je benen en voeten. Dit is een groot pluspunt op koude tochten in de herfst en in de winter. Een korte of 3/4 lange slaapmat (meestal 47 of 48 inch of 120cm) weegt minder en is kleiner verpakt (je kunt voor wat isolatie opgevouwen kleding of je rugzak onder je benen en voeten leggen).
Breedte
Bijna elke slaapmat biedt een standaardbreedte van 20 inch of 50cm. Als je een groot persoon bent of de neiging hebt om veel te rollen, wil je misschien een breedte van 25 of 30 inch of 65 of 70cm (maar houd rekening met de grootte van je tent om ervoor te zorgen dat je twee bredere slaapmatten naast elkaar kunt plaatsen). Vaak is de ‘lange’ versie van een slaapmat standaard ook breder, hoewel je in sommige stijlen een brede slaapmat kunt krijgen die nog steeds een ‘normale’ lengte heeft.
Sommige slaapmatten hebben ook grotere zijschotten, vaak een ‘rails’ genoemd, om zo te voorkomen dat je tijdens het slapen als je je omdraait wegrolt. Dit is vooral handig voor kinderen.
Zelfopblazend
Sommige slaapmatten hebben zowel een opblaasventiel als een leegloopventiel, dat de luchtstroom naar binnen of naar buiten kan versnellen. Sommige nieuwe slaapmatten hebben grotere openingen die snel opblazen met minder ademhalingen mogelijk maken. Slaapmatten met aparte opblaaskamers of lagen kunnen handig zijn; als een laag lek raakt, lig je niet op de grond.
Oppervlak
Als je een rusteloze slaper bent, zoek dan naar een slaapmat met een gestructureerd of geborsteld oppervlak. Dit zorgt ervoor dat jij en je slaapzak ‘s nachts niet wegglijden. Het kan ook rustiger zijn.
Extra overwegingen voor het kopen van de beste slaapmat
Slaapmat hoezen: sommige slaapzakken hebben een geïntegreerde hoes om een slaapmat in te kunnen schuiven. Hierdoor glijden jij en je slaapzak ‘s nachts niet weg. Controleer voordat je een slaapmat koopt eerst de breedte.
Handpompen: als je na een lange dag wandelen niet graag een slaapmat opblaast, zoek dan een slaapmat met een geïntegreerde handpomp of koop een handpomp in zakformaat die klein is en slechts een paar gram weegt (apart verkrijgbaar).
Reparatiekit: zijn een goed idee voor tijdens het backpacken. Kijk of ze bij de slaapmat worden geleverd of afzonderlijk worden verkocht. Zorg ervoor dat jij voordat je van huis gaat weet hoe je een lekke slaapmat moet repareren.