Het is tegenwoordig ontzettend lastig om een goede fles Japanse whisky (ja, ze spellen het zonder ‘e’) op de kop te tikken. En als je er al een kunt vinden, dan moet het ook nog maar betaalbaar voor je zijn. Een Yamazaki 12 kostte ooit zo’n 40 euro, maar als die nu ergens op voorraad is, gaat zo’n fles makkelijk voor het driedubbele over de toonbank. Maar waarom is Japanse whisky eigenlijk zo duur? En niet onbelangrijk: is het dat het geld wel waard? Het antwoord op de laatste vraag is: ja. Japanse whisky smaakt over het algemeen heerlijk en daar heb je meteen het eerste verschil met de Schotse single malt (wat het meeste in de buurt komt). De eerste vraag daarentegen vraagt echter om iets meer uitleg.
Er is een ernstig tekort aan Japanse whisky en de prijzen zijn de afgelopen jaren verdubbeld. Japanse blended whisky’s komen steeds vaker op de markt en die zijn ook uitstekend.
Een aantal jaar geleden kende de Japanse whisky in andere landen een enorme toename aan populariteit. Dat kwam zo plotseling, dat de distilleerderijen er helemaal niet op voorbereid waren. De voorraden van de oude whisky’s slonken en nu brengen de distilleerderijen whisky op de markt, waar geen leeftijd op het etiket staat. Puur om aan de vraag te kunnen voldoen. Natuurlijk zit hier ook nog een opportunistisch randje aan: het is maar wat goed voor je bedrijf om continu rond te bazuinen hoe zeldzaam jouw product wel niet is. Wat de reden ook is, het effect is wel te merken want de Japanse whisky is nu officieel zeldzaam én erg duur.
Wat maakt Japanse whisky dan zo speciaal? Het water, het klimaat en de mensen. Het water is erg zuiver omdat het meestal gesmolten sneeuw van Mt. Fuji [afhankelijk van de distilleerderij] is en omdat het klimaat in Japan in de zomer warmer is dan in Schotland, geeft dat andere smaakprofielen voor de whisky. Ten slotte zijn het de mensen. Velen zijn er trots op om hun hele carrière te besteden aan het perfectioneren van de kunst van het maken van de perfecte whisky.
Geef dus je zoektocht naar een Japanse whisky niet nog op, want met genoeg doorzettingsvermogen (en cash) kun je nog altijd genoeg soorten Japanse whisky vinden. Ook de flessen met een leeftijd op het etiket. Dit zijn de 11 beste Japanse whisky’s, die je zéker geproefd moet hebben. De een zul je gemakkelijker kunnen vinden en voor de ander moet je wat meer moeite doen.
Suntory Whisky Toki
Laten we beginnen met een Japanse whisky, die je nog gemakkelijk op de kop kunt tikken: Toki. Een blend van mout- en graanwhisky van Suntory’s Yamazaki, Hakushu en de Chita distillery. De belangrijkste ingrediënten van de whisky zijn volgens Suntory Hakashu white oak cask malt, Chita grain whisky, Yamazaki white oak cask én een Spaanse whisky, die op eikenhouten vaten heeft gerijpt. Het resultaat? Een lichte drank, die je eigenlijk zou moeten drinken in een highball, een populaire Japanse cocktail. Dat betekent niet dat de whisky puur niet lekker is, want ook puur drinkt het heerlijk weg. Nee, dit vervangt niet die fles Hakushu 12 die nu € 180 kost, maar de tijden zijn veranderd en we moeten ons aanpassen aan deze nieuwe realiteit.
Nikka Coffey Malt
De naam van deze Japanse whisky doet misschien denken aan een drank met een koffiesmaakje voor de zondagsbrunch. Laten we dat even meteen recht zetten. Coffey Malt (gemaakt door Nikka, die samen met Suntory één van de grootste distilleerderijen van Japan is), is vernoemd naar Aenaes Coffey: de Ierse man die in 1830 de column still uitvond. De Coffey Malt whisky van Nikka is gemaakt van 100% gemoute gerst, die is gedestilleerd in een column still à la meneer Coffey. Deze manier wordt normaal gesproken gebruikt voor graan whisky en geeft een bijna bourbon-achtige smaak. Het geeft een prettige, wat vettige smaaksensatie. Er is ook een graanversie van deze whisky, maar dit is wel de betere optie.
Hakushu 18
Hakushu is ook onderdeel van Suntory en deze distilleerderij moet je (als je ooit in Japan bent) zéker bezoeken. Hakushu ligt in de bergen, die ook wel de Zuid-Japanse Alpen worden genoemd, op een paar uur rijden van Tokyo. De 18 Year Old single malt is een uitstekende whisky van de Hakushu-familie. Met verse noten van fruit, mout, gedroogde kersen en een rokerige smaak. Dit is zo’n fles die je (als je er al een weet te vinden) liever niet wilt delen met anderen. Zo goed is deze whisky. De 12 Year Old en de 25 Year Old van Hakushu zijn ook goed, maar de 18 zit er precies tussenin en op dat mysterieuze punt van het rijpingsproces is deze whisky op z’n best.
Ohishi Single Sherry Cask
Er zijn genoeg mensen die er niet aan moeten denken: whisky gemaakt van rijst. Toch zijn er meerdere Japanse distilleerderijen, die dat juist wel doen. De mensen die dat maar niets vinden, claimen dat whisky van rijst gewoon een soort shochu is (een Japanse sterke drank), maar Japanse rijst whisky kan eigenlijk een heel complexe drank zijn. Al helemaal wanneer er veel aandacht wordt besteed aan het rijpingsproces. De Ohishi distilleerderij (aan de Kuma rivier) gebruikt twee verschillende soorten rijst om de whisky te distilleren: gohyakumanishi en mocha. Dan wordt de drank op oude sherryvaten gerijpt, waardoor er een rijke en fruitige smaak ontstaat, die het echt wel tegen de beste Japanse whisky’s kan opnemen.
Yamazaki 12
De Yamazaki 12 is misschien wel de bekendste whisky van Suntory, die je in de Verenigde Staten kunt vinden. Maar ook deze whisky wordt steeds lastiger te vinden en te betalen. De whisky is licht met droge kruidtonen en veel fruitige smaken. De smaak is droog met veel eik en heeft een gemakkelijke afdronk, die een tijdje blijft hangen. De Yamazaki 12 wordt gerijpt op verschillende vaten waardoor er uitgebalanceerde smaken ontstaan, die goed op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Als je écht geïnteresseerd bent in de categorie ‘Japanse whisky’, dan is dit er zeker een, die je geproefd moet hebben.
Yoichi Single Malt
Yoichi wordt door Nikka in de meest noordelijke distilleerderij aan de kust gedistilleerd. De whisky is licht met een subtiele dosis rokerigheid, die ontstaat door de met kolen ondersteunde distillatiemethode. De distilleerderij benoemt ook een bijzonder ziltig karakter. Net als bij veel Schotse distilleerderijen aan zee kun je echt een beetje zoutoplossing proeven, die goed combineert met de rijpe perzik en honingdauwtonen, die je als eerst ruikt. Over het algemeen zijn whiskys van Nikka zonder leeftijd op het etiket gemakkelijker te vinden dan flessen met een leeftijd op het etiket van Suntory. Wat nog beter is, de enige manier om dat te kunnen beslissen, is om ze allebei een keertje te proeven.
Hibiki 17
Het blenden is misschien wel het belangrijkste element bij het maken van een Japanse whisky. Er wordt veel aandacht besteed aan de juiste hoeveelheden voor de juiste smaken. Sommige distilleerderijen produceren tientallen soorten whisky’s die uiteindelijk tot één eindproduct voor een blend moeten leiden. Hibiki is een blend van Suntory en bestaat al sinds 1989. Er zijn tegenwoordig vijf verschillende whisky’s in de collectie en waarschijnlijk zul je de beste kans maken als je op zoek gaat naar een whisky zonder leeftijd op het etiket. De Hibiki 17 moet je echter wel proeven. Deze whisky is betaalbaarder dan de 21 of de 30, is rijk van smaak met noten van karamel en een kleine touch van perzik en haast boterig van textuur. Deze blended whisky zal je blik op deze soort helemaal veranderen.
Nikka Whisky From The Barrel
Toen Nikka haar rivaal Suntory aan de slag zag gaan met blended whisky’s zonder leeftijd op het etiket, gingen ze hen al snel achterna. En dat deden ze ook goed. De Nikka Whisky From The Barrel is écht een lekkere whisky, met eikenhout en appel in de geur en kersen en hartige kruiden in het smakenpalet. De whisky wordt, nadat hij is gemengd, een paar maanden in gebruikte vaten bewaard om zich te kunnen vermengen met zijn nieuwe vloeibare partners. Dit zijn onder meer dan 100 mout- en graanwhisky’s, die in verschillende vaten zijn gerijpt. Dit is een beschikbare Japanse whisky, die ons enige hoop voor de toekomst van deze categorie geeft.
Chichibu Port Pipe
Chichibu werd in 2008 opgericht en op de overblijfselen van de oude Hanyu distilleerderij gebouwd, wat ongeveer op een uur rijden van Tokyo ligt. De distilleerderij is, vergeleken met andere in Japan, klein maar dat doet niets af aan de whisky. Zeker als je bedenkt dat het bedrijf nog jong is, zijn er al behoorlijk veel whisky’s uitgebracht. Eén van de beste is Port Pipe: een single malt (zonder leeftijd op het etiket) die is gerijpt in oude portvaten. Hierdoor zit er een snoepachtige smaak aan, zónder te zoet te worden. Het is jammer dat deze whisky ontzettend moeilijk te vinden is, maar onthoud de distilleerderij want er is genoeg te proeven. En het gerucht gaat dat er plannen zijn om voor de Olympische Spelen in Tokyo in 2020 een 10 Year Old whisky uit te brengen.
Iwai Tradition
De claim voor succes van Mars Shinshu is dat het de hoogste distilleerderij van Japan is, gelegen op bijna 800 meter hoogte. De geschiedenis van het distilleren van whisky dateert uit de jaren veertig, hoewel veel Amerikanen misschien niet bekend zijn met deze sterke drank. Iwai Tradition is in een goede slijterij niet zo moeilijk te vinden en kost je meestal zo ongeveer € 55. Deze blended whisky maakt gebruik van sherry-, bourbon- en wijnvaten om een uitgebalanceerd smaakprofiel vol kruiden, vanille en slechts een klein vleugje turf te creëren. Het is niet de meest complexe of smaakvolle whisky van het hele stel, maar het is direct beschikbaar en redelijk geprijsd.
Akashi Single Malt
Deze single malt is een blend van veel verschillende soorten vaten, waaronder bourbon, sherry, cognac, wijn en zelfs shochu. Het wordt geproduceerd in de White Oak distilleerderij, die zich in de buurt van de oceaan bevindt. De distilleerderij is hier trots op omdat dat een beetje zoutgehalte en pekel aan de whisky geeft. Zelfs als je dat niet zou weten, is dit een interessant borreltje. Er zijn concurrerende smaken van toffee en steenfruit, die in het spel komen door alle verschillende vaten waarin de whisky is gerijpt. Alle smaken blijven, in combinatie met een stevige moutachtige ruggengraat, op de een of andere manier goed in balans.
