Angelo Spiler van Grafische Cursussen
Steve Jobs spreekt velen tot de verbeelding. Hij heeft in veel opzichten het leven in onze moderne tijd vormgegeven. Maar dat deden concurrenten als Bill Gates ook. Dus wat zijn de redenen waarom Jobs veel meer reuring teweeg heeft gebracht? Het gaat dan ook om persoonlijke aspecten als zijn streven naar perfectie, ongekend fingerspitzengefühl voor marketing en zijn nietsontziend doorzettingsvermogen. Dit artikel is een overdenking van zijn turbulent leven en wat wij daarvan kunnen leren.
Steve Jobs was in vele opzichten tegenstrijdig: er heerste een grote weerstand in hem tegen de gevestigde orde, de middelmaat schijnheiligheid en geweld. Anderzijds koesterde hij het ‘eenvoudige’ leven en sabelde hij werknemers en concurrenten neer waar ze bijstonden. De biografie van Walter Isaacson typeert Jobs als een eigengereide, linkse, wereldverbeteraar die als miljardair in bepaalde opzichten leefde als een monnik. een vegetariër die concurrenten wel rauw lustte.
De zonderling
Jobs had duidelijk excentrieke kanten. Zo douchte hij zich zelden, was strikt vegetariër en dronk een tijd liters wortelsap per dag. Bekenden merkten op hoe oranje zijn huid eruit ging zien. In zijn woning had hij bijna geen meubels en liep hij blootsvoets. Maar dit zonderlinge gedrag was uit overtuiging. Hij vloog nooit compleet uit de bocht, behalve af en toe in scheldpartijen. Vooral werknemers en concurrenten moesten het dan ontgelden. Jobs had ook een voorkeur voor Zen en minimalisme. Die zijn terug te vinden in zijn briljante vondsten als de iPod, iPad iPhone en iMac. Geheel tegen de heersende mening in, eiste Jobs een zelfvoorzienend Apple-ecosysteem met zo min mogelijk poorten en knoppen. Zijn onwrikbaar doorzettingsvermogen en oog voor detail zijn de sleutel tot het grote succes van Apple.
Levensdoel
In de vele toespraken van Jobs die je eenvoudig op YouTube kunt vinden, kom je de zonderlinge kant niet tegen. Integendeel, hij komt in die speeches over als een goedgemutste, zelfverzekerde spreker, op zijn gemak en vreedzaam. Vaak gaat het over nieuwe producten, maar ook wel over zijn motivatie, zijn kijk op ‘vooruitgang’ en de behoefte van mensen.
Als geen ander voelde Jobs aan dat de belangrijkste wens van de consument maar een wens heeft: ‘gemak’. Gemak, dus eenvoud in hardware en software. Kan er een knop minder? Graag! Kan het zonder kabels of stylus? Graag! Kan het een gram minder? Graag! Maar bij al die vragen hoorde wel een heel belangrijke voorwaarde. De functionaliteit mocht er namelijk niet onder lijden. En dat is echt een verdienste van Jobs. Als een monnik pelde hij de rotzooi eraf en hield zen-achtige apparaten over. Zijn motivatie was om de mensheid gereedschappen te geven waar ze wat aan hebben. En dat kan alleen als die gereedschappen een ziel hebben.
Jobs had een fingerspitzengefühl hoe hij klanten aan Apple kon binden. Dat had hij gezien bij Nike. Die verkochten geen ‘product’ maar een ervaring een groepsgevoel dat je van nature deelt met gelijken. Door dezelfde visie heeft Jobs een wereldspeler als Microsoft voorbij kunnen streven, ondanks de hogere prijsstelling.
Een passioneel leven
Jobs verdiende miljoenen, maar dat was niet zijn drijfveer! Hij liet zich tussen 1997 en 2011 één dollar aan salaris per jaar betalen en liet daarmee zien hoezeer zijn hart en passie bij Apple lagen. Zijn leven lang was Jobs passioneel over zen-achtige, technische hulpmiddelen. Hij wilde de wereld verbeteren met de beste hard- en software om de oplossing voor moderne problemen op allerlei gebied te bespoedigen. En hij wilde dat dit met gemak gepaard ging: trots liet hij zien hoe zijn dochtertje een digitale tekening op de eerste Macintosh fabriceerde en later hoe eenvoudig kinderen een iPad gebruikten. Je mag gerust een tech-miljardair als Elon Musk een volgeling van Jobs noemen, in tegenstelling tot de meer op zekerheid spelende persoonlijkheden als Gates, Bezos en Zuckerberg. Types als Jobs en Musk zijn eerder gokkers, maar gokkers met een enorm succes en zonder de verslaving die daar gewoonlijk mee gepaard gaat.
Stay foolish, stay hungry
Jobs was zich bewust van zijn intuïtieve, passionele drijfveren: zijn motto luidde: ’Stay foolish, stay hungry. Jobs rebelleerde graag, maar niet uit wraak of baldadigheid. Hij zette deze karaktertrek in om verbeteringen door te voeren. Soms ontzag hij daarbij niemand en niets.
Een andere slogan van Jobs luidt: “Those people who are crazy enough to think that they can change the world, are the ones that actually do.” In die reclame-campagne zien we beelden van onder andere Gandhi, Einstein, Churchill en Dylan. Het is niet vreemd om te veronderstellen dat Jobs zich in hen herkende. En als je kijkt naar zijn aandeel in de technische vooruitgang, dan behoort hij zeker tot degenen die de wereld werkelijk veranderd hebben. Door risico’s te nemen en een beetje gek en passioneel te blijven, heeft hij zelf een intens leven geleid en tegelijk de samenleving op technisch vlak een enorme dienst bewezen.
